Угинде (у кинде) пайрем

Угинде (у кинде) пайрем нерген

Идалыкын ик сылне, поян пагытше – сорла тылзе. Тиде сӧрал жаплан чодырасе тӱрлӧ емыж, пакча кӧргыштӧ улшо чыла гаяк саска кӱын шуэш. Сорла тылзын кокымшо кечынже (2 августышто) у пареҥгым икымше гана кӱнчен ончат, тылеч вара гына тудым кочкаш тӱҥалыт. Мӱкшыжӧ-влак ты жаплан мӱйым кӱзен шуктат. Но эн тӱҥжӧ – уржа кӱын шуэш. Ожно у шурно кӱын шумым моткочак вученыт. Вет южо йӧрлӧ еҥжын киндыжат Шорыкйол марте гына ситен.

А шужымо ийлаште, кунам пеш чот кукшо игече шоген, нигӧнат нимоат шочын огыл, у кинде шумо дене Угинде пайремым кугу кумыл дене палемденыт.

Пайрем осыгечын мончаш олтат, тоштыеҥым ӱжын пуртат. Эрлашыжым эрдене кугезына-влак у ложаш дене у киндым кӱэштыныт, у саска дене тӱрлӧ чесым ямдыленыт. Ӱстембаке чыла кочкышым погымеке, сортам чӱктен, Юмым пелештат, серлагыш ден аралтышым уло ешыштлан, родо-тукымыштлан йодыт. Кӱын шушо у пакча-саскам, емыжым, угиндым поген налаш сай игече ден йывыртыктен шогаш сӧрвалат.

Юмым пелештымеке, угинде чес дене (мелна кышыл, салмамуно, туара, пура, мӱй, кол, кайыквусо шыл, у пакча-саска, емыж) тоштыеҥым шарнен ушташ шӱарлаваке каят. Вес тӱняш кайыше шке родо-тукымыштын шӱгарышт воктене угинде чесым луктын шындат уштат. Тоштыеҥ-влаклан у киндым поген налаш полшымыштлан тауштат да умбакыжат кокияш шурным ӱден кодаш, поген налаш, шушо пырчым да пакчасаскам сайын кораҥден шукташ, ончыкылык сай илышлан йӧным ыштен шогаш йодыт. Мӧҥгӧ пӧртылмеке, тиде кечын кугу пашам огыт ыште, пайрем семын шыман эртарат.

Вячеслав Мамаевын «Марий юмын йӱла да пайрем-влак» книгаже почеш.

Кидшер
Шонымашым ешараш