Герман Пирогов: Айда йолташла мутланаш…

Герман Пироговын «Давай на равных говорить» сылнымут проектшын лӱмжым марла тыгерак каласаш лиеш докан. Герман Прохорович пытартыш ийлаште марий поэзийым да тудын авторжо-влакын илыш да усталык корныштым тӱҥжӧ-вожшо гычак келгын шымлен да иктешлымашке толын: марий поэт-влакын возымышт содержаний келгыт, йылме поянлык, илышын философийже могырым ончалмаште вес калык-влакын, тыгак рушын дечат ӱлыкшӧ огытыл, нуно моло дене иктӧр, йолташла кутырен кертыт. Тидым марий огыл еҥ-влаклан палдарыме ик тӱҥ йӧн – рушлашке кусарымаш. Лач ты аланыштак кыртмен пашам ышта пытартыш жапыште Герман Пирогов.  Тудо 80 наре марий авторын тӱжем наре произведенийжым рушлаш кусарен. Тидын годымак автор-влак нерген очеркым ямдылен. Чыла тидым кум томан антологийыш чумырен. Кокытшым 500 экземпляр дене йолташыже-влакын окса полышышт кӱшеш савыктен.
Тылеч ончыч ятыр ий Марий радиошто сылнымут передачым ямдылен да вӱден.
— «Давай на равных говорить» поэзий кас — кужу жаплан палемдалтше проектын черетан йыжыҥже,- палдарен 15 мартыште Усталык ушем-влакын пӧртыштышт касым почшыжла Герман Прохорович. – Тудо шым ий жаплан палемдалтын. Идалыкыште кок гана, февральыште да октябрьыште, погынаш тӱҥалына. Латвич вашлиймаште 75 наре поэтын возымыж дене палдараш йӧн лиеш.
Икымше касыште вич поэтым колыштынна. Светлана Эсаулован, Геннадий Сабанцевын, Лидия Иксанован, Альберт Васильевын, Альбертина Иванован возымыштым марла да рушла Марий драме театрын актержо-влак Юрий ден Роман Алексеевмыт, Антонида Антонова, Алина Егошина, Марина Почтенева, Светлана Филиппова, Алексей Тетерин, тыгак Г.Пирогов ден тудлан касым касым вӱдаш полшышо Альбертина Иванова лудыныт. Вӱдышӧ-влак кажне авторын моло деч ойыртемалтше улмыжым палемдаш тыршеныт. Нунын кокла гыч иктыже – Светлана Эсаулова – таче мемнан коклаште уке. Но тудын ӱмыржӧ поэзий аҥаш ӱден кодымо саскаж дене шуйна.
А вара, кӱшнӧ палемдыме поэт-влакын возымыштым артист-влакын лудмышт годым, ик шомакшымат колде кодаш огыл ыле манын, тӱткын колыштынна. Ала-куштыжо шыргыжалын, ала-куштыжо логар пышкемалтын, шинча вӱдыжген. Ӱдырамашын чон гыч лекше шомакшым ӱдырамаш утларак сайын умыла да шижеш манме шонымашым мый шканем эше ик гана пеҥгыдемдышым. Марий Элын сулло артистше Алина Егошина (снимкыште) мастарын лудмыж дене Лидия Иксанован поэзийжым утларак тӱткын ончалаш таратыш. Мый тиде авторым шканем утларак келгым почым.
Оҥай, икмыняр лу ий ончыч ик ушан да калык пагалыме еҥ марий ӱдырамаш поэт икмыняре лийын огеш керт манын (тиде айдемын тыге каласен кертмыжлан ӱшанымылат ок чуч, но…) А таче марий сылнымут аланна, поснак поэзий, ӱдырамаш лӱм дене пелед шогалын. Кажне лӱмжӧ шке тӱсыж дене, шке йӱкшӧ дене ойыртемалтын йӱклана. Тидын денак олыкшат мотор. Тидым поэзий касыштат шижна.
Тиде вашлиймаште Герман Пирогов тыгак Йошкар-Ола гыч самырык поэтессе Александра Ардован книга-альбомжо лекме нерген увертарыш. Икмыняр почеламутшым колыштын, пешак шкешотан улмыжо почылто. Ӱдыр дене шыжым вашлияш йӧн лиеш манын сӧрыш.
Герман Пирогов поэт, кусарыше веле огыл, тудо эше бард манын палена. Ты гана Илья Стрельниковын, Анатолий Бикын сар темылан пӧлеклалтше почеламутыштлан семым келыштарен да гитар почеш мурыш. Тыгак Андрей Эшпайлан пӧлеклалтше мурыжым колышташ темлыш.
Тиде кас гыч (тыште тӱрлӧ вере пашам ыштыше, но кугурак ийготан, поэзийым илыш йолташлан налше-влак лийыныт) лекмеке, чон пуйто ала-мо уто дечын эрыкталтмыла, яндарештмыла чучо. Теве могай чон гыч лекше мутын вийже.

Автор: Светлана Белкова; И. Карповын фотожо; 
«Марий Эл» газет гыч налме материал. 

Кидшер
Шонымашым ешараш