Поро йолташла келшен илат!

Марий калык тӱня мучко туто пырче семынак шытен, вуйым чумырен, ешым поген ила. Родо-тукым кылым мондаш огыл да кушкын толшо тукымлан ош тӱняште марий калык улмым палдараш манын, 6 май гыч 14 май марте «Шийгорно» лӱман поро сомылна дене ӧрдыж кундемышке тарванышна. Тыге ме, «Кугарня» газетын пашаеҥже-влак: Иван Речкин, Денис Очиев да мый, Татьяна Пчёлкина, — мурызо Виктория Тихонова да Морко районысо «Шуматкече» ансамбль дене пырля Пошкырт, Урал да Татарстан кундемлаште илыше марий-влак деке вашкенна. Йошкар-Ола гыч куд шагат эрдене лекна, Шолэҥер корнывожышто Морко вел гыч толшо «Шуматкече» ансамбльым вашлийна, порын ӧндалалтын, «Шийгорнышкына» тарванышна. 
Икымше марий ял Пошкырт кундемысе Йывачъял ыле. Кандаш шагатым кудал эртыме гынат, шулдыран улмыла веле чучын. Тушто мемнам пуйто шукертсек вученыт, икана ужмаштак шинчаончалтышна порын шыргыжын, чоннат куанен, кумылат ылыжын.
Шийгорнышто (6)Мемнам Йывачъял клубын «Калык сем» ансамбльже муро костенечше дене шокшын вашлие. Ӱстел тич погымо чес дене сийлыш, кинде-шинчалым пурлын, меат пашаланна пижна. Клубышто концертым ончыктышна, сылне муро сем дене ончаш толшо-влакын кумылыштым савырышна, шонем. Тидыжым совым рӱж кырымышт пеҥгыдемдыш.
Дӧртыльӧ районысо «Марий Ушемым» вуйлатыше Владислав Сайфанович Сафаров Йывачъялыштак ила. Тудо 1984 ийыште Йошкар-Оласе пединститутышто физмат факультетыште шинчымашым налын, эре шочмо кундемыштыжак тырша. Шӱмбел пелашыжымат Марий кундем гыч конден. Провой вел Марий Отар ялын ӱдыржӧ Татьяна Сальникова дене шке манмыжла, модын-воштыл илат. Кок эргым йолымбак шогалтеныт, уныкаштлан куанат.
Клубым вуйлатыше Олег Андриянович Салимов тыгаяк поро кумылан марий пӧръеҥ. «Шке ял деч нигушкат тораш каен омыл. Тыште илыш пиалем, пашам, икманаш – пӱрымашем», — ойла тудо. Самырык годым агрономлан тунем лектын, ялыштыже фермым вуйлатен, ынде теве шымше ий тудын кидыште – ялысе клуб. Тыште ятыр мероприятий эрта. Школ дене кылышт пеҥгыде. Йоча ансамбль чолгалыкшым ончыкта. «Калык сем» ансамбль шукерте огыл калык коллектив лӱмым арален. Костюмышт чот сылне. Чыла тидым Лида акай тӱрла.
Шийгорнышто (4)Мыланна тысе йоча-влак моткоч келшышт, сай концертым ончыктышт. Эрлашыжым, 7 майыште Краснокам районыш тарваныме деч ончыч, школышто вашлиймашым эртарышна. Школым вуйлатыше Елена Владимировна Иликбаева тыге мане: «Йоча-влак ешаралтыт, таче 58 тунемше уло. Кажне марий еҥ шочмо йылмыжым палышаш, садлан школышто шочмо йылмым туныкташ кӱлеш, тидын верч ме шогена».
Мутланымашке марий йылмым да литературым туныктышо Людмила Ишембаевна Салимова ушныш. Тудын ойжо тыгай лие: «Марий книга шагаллан да у пособий укелан кӧра нелылык лектеш. Мый туныктымо пашаштем «Кугарня» газетлан эҥертем, тудо кугу полышым пуа. У мут, у мутер лекме дене шкежат нелылыкым шижам, садлан семинарыш ӱжыт гын, кумылын шинчымашым келгемдаш каем ыле».
Ялыште чыла йоча марла мутлана. «Сай» манын саламлалтеш. Школышто Йывачъял ялыште илыше йоча-влак гына тунемыт. Кужу урем мучко велосипед дене кудалын толыт, урем велым школ кудывечысе печыш кок ораван «йолташыштым» кодат. Мый тыгайым икымше гана ужынам да ӧрынам: нигӧ ок логал.
Икшыве-влакым арулыклан туныктен куштат. Муралтен-кушталтен колтат гын, кап-кыл мучко вӱр тарвана, куан шинчавӱдат лектеш.
Йывачъял – кугу ял, калыкшат икоян, марий йӱлам аралат, уна-влакым поро кумылын вашлийын, Юмо деч аралтышым йодын, ужатен моштат. Тау чылаштлан!
Мый ялын историйжым, лӱмлӧ верлажым Владислав Сафаров деч шуко йодыштым. Йывачалыште шке Йошкар-Олашт уло улмаш. Тыге ик у уремым лӱмдат. Мемнан толмо дене тыште илыше марий-влаклан мемнан семынак вий ешаралте, шонем. Иван Речкин дене коктын кугу концерт деч вара эрдене, 7 майыште, кӱтӱм лукмашке лекна. Тидын нерген вес гана кумданрак возем.

Шийгорнышто (7)

Шийгорнышто (1)

Шийгорнышто (2)

Автор: Татьяна Пчёлкина.
Иван Речкинын фотожо-влак.

Кидшер
Шонымашым ешараш