Кушеч тӱҥалеш шочмо эл? Шочмо Эл тӱҥалеш кумда мландын эн изи лукшо гыч, кушто ме шочынна, кушкынна, йоча годсо жапнам эртаренна. Тыште гына чылажат шӱм-чонлан эн лишыл: канде каважат, мӱй пушан олыкшат, кыдыр-кудыр шыргыктен йогышо эҥержат, ял эҥер воктенысе гӱжлен шогышо чодыражат, теҥыз гай лойгалт кийыше шурно пасужат.
Илыш тыгай. Тудо мемнан деч пӧртылде кая. Шарнымашыште веле кодеш. Шарнымашыште да эше архивлаште… Эртышым шарналташ мыланна архив-влакысе материал-влак полшен кертыт. Ятыр событий историеш кодын, садлан самырык калык шке родо-тукымжын илыш-корныжым, тукым кылым палыже да шарныже манын, ик сай йӧнлан книгам шотлаш лиеш. Кызытсе жаплан эн кӱлешан – тиде кугезе тукым ден мемнан кокласе кылым арален кодымаште, мемнан йочана-влаклан шке тукымышт нерген каласкален кодымаште.
2015 ий пеледыш тылзе мучаште, Мари-Турек районысо Аимково ялын ял пайремже вашеш «Мари-Чумбылат Аимково» книга савыкталтын. Тудын авторжо-влак Аимково ялын чолга эргышт Созонов Валентин Григорьевич да Курочкин Аркадий Максимович улыт. Тиде чапле книгам ош тӱняш лукташ Валерий Яковлевич Очеевын савыктыме центрже полшен.
Ты изданий Чембулат почиҥга – Черемисский Чимбулат (Марий Чумбылат) – Марий Эл республикысе Мари-Турек районысо Аимково ялын историйжылан пӧлеклалтын. Тушто тыгак родо-тукым, ача-ава, коча-кова, ялыште кызыт илыше да шочын-кушшо-влак нерген илыш историй.
Икымше гана Чембулат почиҥга ял нерген 1803 ийысе архив материал-влакысе возымо гыч пален налаш лиеш. Аимково ял Куптинка эҥерын пурла могырыштыжо Мари-Купто ял деч кум меҥге тораште верланен. Куптинка эҥержат 18 курымын аралалт кодшо картлаштыже Чумбылат эҥер маналтын.
Чон пыжаш – мемнан шочмо ялна
Мÿй таман олыкем,
Тый декет мый вашкем,
Шочмо ялыш уэш толмекем.
Шаршудан уремем
Чарайолын тошкем,
Йоча годсо жапем шарналтен.
Шемшыдаҥ пасуэш
Модын-воштыл шылеш
Ӱдыр-каче чечен пагытем.
Куэржат кугемеш,
Эҥержат весемеш…
Илыш йогын тыге эрталеш.
Шочмо-кушмо ялем.
Шергакан Аимкем!
Черемис Чумбылат кундемем!
Лай мардеж пуалеш,
Шÿшпык сем йоҥгалтеш.
Куку муро ялем öндалеш.
Шочмо яллан йоҥа
Чоншепкан мутйолва:
Ныжыл, тынысле, поро, шыма…
Шочына, кушкына,
Тÿня йыр шарлена…
Чон пыжаш, садак, шочмо ялна.
«Мари-Чумбылат Аимково» книга Чумбылат кугыза тукымын Аимково ял гыч лекше калыклан, историйым шымлыше-влаклан да чумыр марий калыклан пӧлеклалтын.
Книган авторжо-влак кугу таум Марий кугыжаныш университетын профессоржо, философий доктор Соловьев Виктор Степановичлан «Мари-Чумбылат Аимково» книгам ямдылаш полшымыжлан каласат.
Книга презентаций пеледыш тылзын 27 кечынже Аимково ялын ял пайремже годым лийын.
Автор: Ирина Закиева (Курочкина),
Йошкар-Оласе 7-ше №-ан школын
марий йылмым туныктышыжо.
Чын, Лариса. Тиде тендан фотода. Пайремым вӱдымылан кӧра фотом ышташ жап лийын огыл. ТЫЛАНДА МОТКОЧ КУГУ ТАУ!
Фотожо мыйын ала-мо, интерентыште «Аимково — мыйын шочмо ялем» группо гыч налме.
Фото-влакым мыланна автор колтен.