Кечышот. 8 октябрь (шыжа)

Мо дене тиде кече шарнымашеш кодын? Могай лӱмлӧ еҥ шочмо кечыжым палемда? Тидын нерген «Кидшер» интернет-журналын материалыштыже.

Пайрем да шарнымаш дате-влак

  • Россий — Вӱд ӱмбалсе, вӱд йымалсе да южысо пуш/корабль-влакын командирыштын пайремышт.
  • Намибий — Пушеҥге-влакым шындыме кече.
  • Украина — Юрист кече.
  • Куба — Талешке-партизан-влакын кечышт.

Событий

  • 1886 ий — У Роҥго кундемысе Кельмаксола школым почмо.
  • 1906 ий — Лев Толстой Нобель премийым налаш тореш лийын.
  • 1946 ий — УАШ (США) гыч Перси Спенсер икымше микроволнан коҥгам ыштымылан патентым налын.
  • 1967 ий — Кугу Британийыште руль воктек шичше машинавӱдышын вӱрыштыжо алкоголь улмым тергаш манын законым илышыш пуртеныт.
  • 1970 ий — Александр Солженицынлан Нобель премийым кучыктеныт.

Шочыныт

  • 1938 ий — Леонид Павлович Глушков, спортсмен, тренер, Марий республик капкультурын сулло пашаеҥже. Шочын Кужэҥер кундем Памашнур ялыште. Шинчымашым Марий кугыжаныш педагогик институтышто поген. Паша корныжо Пошкырт Элыште тӱҥалын. Вара Озаҥ оласе оборона предприятийште пашам ыштен, ты годымак тренер сомылым шуктен. 1962-шо ийыште шке шочмо верышкыже пöртылын. Спортышто шкенжым кугурак тренер семын ончыктен. 1990-ше ий гыч капкультур, спорт да туризм министерствыште министрын алмаштыже лийын. Тыгак Леонид Павлович Озаҥысе «Стрела» футбол командыште модын.
  • 1939 ий — Евгений Афанасьевич Хлебников, йылмызе, шанчызе, туныктышо, мер пашаеҥ, философий шанче кандидат, Марий Эл Республикысе С.Г. Чавайн лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше.
  • 1946 ий — Юрий Александрович Ширнин, туныктыш да шанче пашеҥ, Марий Элын сулло шанче пашаеҥже. Липецк велыште шочын. Шинчымашым Горький лӱмеш институтышто поген. Паша корныжо студент пагытыштак тӱҥалын. Новолипецк металлург комбинатыште слесарьлан пашам ыштен. Тунем пытармек, паша корныжым ты тунемме тӧнеж денак кылда. Кугурак туныктышо деч тӱҥалын кафедра вуйлатыше марте шуын. 160 утла шанче пашан авторжо. Техник шанче доктор. Профессор.
  • 1950 ий — Евгений Герасимович Яранов, марий сӱретче, Россий Сӱретче-влак ушемын йыжъеҥже (1985), Олык Ипай лӱмеш Марий комсомол премийын лауреатше (1990), Россий Федерацийын сулло сӱретчыже (2000), Марий Эл Республикысе А.В. Григорьев лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше (2019).

Калык пале

Сергейын кечыже. Поснак тиде кечын Сергий Радонежскийым порын шарналтеныт. Тудын деч тазалыкым да серлагышым йодын кумалыныт. Кресаньык-влак йыраныште кодшо ковыштам руэн пуртеныт, тыгак чыве вутам телылан ямдыленыт.

Кидшер
Шонымашым ешараш