Кечышот. 12 ноябрь (кылме)

Мо дене тиде кече шарнымашеш кодын? Могай лӱмлӧ еҥ шочмо кечыжым палемда? Тидын нерген «Кидшер» интернет-журналын материалыштыже.

Пайрем да шарнымаш кече

  • Сбербанк пашаеҥ-влакын кечышт палемдалтеш.
  • Лӱдыкшыдымылык шотышто специалист-влакын пайремышт.

Событий

  • 1803 ий — Николай Михайлович Карамзиным Российын историографшылан шогалтыме.
  • 1841 ий — Николай Первый кугыжа оксам аралыме кассе-влакым почмо нерген кÿштыкым луктын.
  • 1982 ий — КПСС ЦК-ан секретарьжылан Юрий Андропов шогалын.

Шочыныт

  • 1871 ий — Филипп Афанасьевич Букетов, поэт, туныктышо да кусарыше. Калыкыште тудым Сайн эрге Сайгелде лум дене шарнен кодыныт.
  • 1912 ий — Анастасия Андреевна Филлипова, марий актриса, Марий театрыште модшо икымше актер кокла гыч. Ӱдыр-икшыве шочмеке, тудлан Яви лӱмым пуэныт. Тынеш пуртымо годым Анастасия лийын. Шымияш школым тунемын пытарен. Изинекак почеламутым возаш тӱҥалын. Варажым Эвий псевдоним дене савыкталтын. 1927-ше ийыште кок ийым шкаланже ешарен Марий студийыш тунемаш пурен. 16 ияшак Анастасия Филлипова «Мӱкш отарыште» Клавийын рольжым устан чоҥен. Тылеч вара тудо марий кугыжаныш драме театрыште пашам ышташ тӱҥалын. 1931-32-шо ийлаште Москваште сымыктыш техникумышто тунемын. Окса чӱдылан кӧра тунеммашым кудалтен. Актрисан пашажым Сергей Григорьевич Чавайн кӱкшын аклен. Анастасия Филлипова шкенжым режиссура пашаштат терген ончен. Чылаже марий театрыште 10 ий утла пашам ыштен. 1938-ше ийыште Анастасия Андреевна, пелашыже Маюк-Егоров, моло дене пырля репрессийыш логалыныт.
  • 1936 ий — Михаил Кузьмич Нефёдов, сӱретче. Татарстан республикыште Семиозерка ялыште шочын-кушкын. Йошкар-Олашке 1974-ше ийыште толын. Мотор пӱртӱс, марий мланде самырык сӱретчын чонышкыжо кугу кышам пыштеныт. Сӱретлыме пашаште негызым пыштеныт. «Край марийский» ончерыш шке пашажым лукмеке, тудын раданаже-влаклан кӱкшӧ акым пуэныт. Тудын пашаже коклаште «Пӧртылмаш», «Туныктышо Финова», «Чын», «Отро» да молат. Михаил Кузьмич шке пашаштыже эреак у темым кычалын. Садланак кажне сӱретше возымо стиль дене, тема дене моткочак ойыртемалтыт.
  • 1927 ий — Юрий Андреевич Желваков, сӱретче, Марий Элын сулло сӱретчыже. Киров велын эргыже Йошкар-Олашке 1967-ше ийыште толын: тӱрлӧ ушемлаште, училищыште пашам ыштен. Айста шарналтена «Сумерки на лесном озере», «Зимка», «Калужница зацвела» сӱрет-шамычым. Юрий Андреевичын пашаже-влак Кипр, Голландийысе, Германийысе ончерлаште лийыныт. Кызытат Финляндийысе, Венгрийысе тоштерлаште аралалтыт.
  • 1931 ий — Леонид Васильевич Багров, паша герой да транспорт пашаеҥ. Курыкмарий кундем Покровское селаште шочын. 26 ий тудо эҥер флот министерствыште пашам ыштен: 12 ий министр лийын, эҥер транспорт департаментын вуйлатышыжлан тыршен. Тудын лукмо монографийже-влак вузлаште учебник семын кучылталтыт. Техник шанче кандидат. Профессор. Суапле пашажлан «Знак Почёта», Октябрь Революций, Йошкар Знамя Паша да келшымаш орден-влак дене палемдалтын.
  • 1939 ий — Ангелина Григорьевна Перескокова, тазалык аралтыш пашаеҥ, Россий Федерацийын сулло эмлызыже. Одо Элыште шочын. Кӱшыл шинчымашым Ижевскысе мединститутышто налын. 1966-шо ийыште 2-шо №-ан поликлиникыште пашам ышташ тӱҥалын, 11 ий гыч оласе эмлыме верыште терапевтлан тыршаш тӱҥалын.
  • 1952 ий — Дмитрий Петрович Репьёв, артист, Марий Элын калык артистше. Смоленск олаште шочын-кушкын.

Калык пале

Зиновийын кечыже. Тиде кечын гын колызо ден сонарзе-влакым саламленыт. Нуно посна пöртыш погыненыт да пайремленыт. Тыгак ты кечын телымсе кайык-влак чоҥештен толыт маныныт: öрш, киса да молат.

Кидшер
Шонымашым ешараш