Мо дене тиде кече шарнымашеш кодын? Могай лӱмлӧ еҥ шочмо кечыжым палемда? Тидын нерген «Кидшер» интернет-журналын материалыштыже.
Пайрем да шарнымаш кече
Событий
- 1714 ий — Пётр Первый кугыжа Великомученица Екатерина лӱмеш орденым пеҥгыдемден.
- 1830 ий — композитор Гектор Берлиозын «Фантастик симфонийжым» икымше гана модын ончыктеныт.
- 1936 ий — Совет-влак погын Совет Ушемын конституцийжым пенгыдемден. Тудын негызеш Марий автоном область Марий автоном совет социалистик республикыш савырнен.
- 1938 ий — Марий целюллоз кагаз комбинат пашам ышташ туналын.
- 1957 ий — Ленинград олаште «Ленин» атомный ледоколым вӱдыш колтымо.
- 2005 ий — Пожар ваштареш кучедалше кугыжаныш службым почмо.
- 2007 ий — Марий Элыште антинаркотический комиссийым ыштыме.
Шочыныт
- 1803 ий — Фёдор Иванович Тютчев, руш почеламутчо.
- 1928 ий — Борис Николаевич Комаров, музыкант, Марий Эл мландыште джазым эн ончыч шокташ тӱҥалын, Марий Эл Республикысе сымыктышын сулло пашаеҥже. Самара олаште шочын. Ятыр ий драмтеатрын оркестрыштыже модын, «Акпатыр» оперын да «Лесная легенда» балетын премьерыштыжат шке модмыж ден куандарен. 1980-ше ийыште Андрей Эшпайын ковыжлан/скрипкылан концертшым устан модмыжлан кугыжаныш премий дене палемдалтын. 20 ий ончыч Борис Николаевич «Тайм-Блюз» джаз-квинтетым чумырен да тудын вуйлатышыже лийын.
- 1961 ий — Надежда Геннадьевна Бурцева, журналист, Курыкмарий кундемыште шочын. Журналист паша корныжо 1988-ше ийыште тӱҥалын: марий телевиденийыште ассистент, вара редакторлан тыршен — «Кырык сирем» передачым вўден. Тыгак Надежда Геннадьевна кугыжаныш педагогик институтысо «Пеледыш» ансамбльын балетмейстержылан тыршен.
- 1963 ий — Нина Альбертовна Макарова, куштызо, Марий Эл Республикын да Россий Федерацийын сулло артистшею Шернур кундем Изи Памаш ялыште шочын. Ойырен налме профессийже дене тудо тӱвыра да сымыктыш колледжыште шуаралтын. Чолга ӱдыр тунемме пагытыште спорт дене кылым кучен, тӱрлӧ таҥасымаште чӱчкыдын икымше верым айлен. Тыгодымак «Марий Эл» ансамбльыште кушташ тӱҥалын да тиде коллективыште чапым налын. Нина Альбертовна туныктымо пашамат ӧрдыжеш коден огыл. 1998-ше ийыште исполнитель мастарлыкшылан Олык Ипай лӱмеш премий дене палемденыт. Нина Альбертовна куштымашын историйжым шымла, историй шанче кандидат, тудын книгажат лектын.
- 1989 ий — Владимир Васильевич Аптулаев, Марий Эл Радион вӱдышыжӧ, сем редактор, журналист. Пошкырт Эл Чарлак ялыште шочын-кушкын, Благовещенск оласе Педагогика колледжым пытарен, Марий кугыжаныш университетыште тунемын. Тунемме жапыштак Марий Эл ТВ телекомпанийыште пашам ышташ тӱҥалын, вара «Марий Эл Радиош» куснен.
- 1992 ий — Людмила Владимировна Карпова, журналист, радиовӱдышӧ, мер пашаеҥ. Шочмо верже — Морко кундем Шеҥше.
Калык пале
- Православий календарь дене таче Прокопийын кечыже. Тиде кечын тер дене кошташ тӱҥалыныт. Икшыве-влак курыкышто мунчалтеныт, лум курчакым ыштеныт. Тиде кечын терым ямдыленыт. Игечымат онченыт. Тиде кечын йӱштӧ гын, вес ийын уржа сайын шочеш.
- Тылзым ончеда гын, кушшо тылзын йӧратымашым вашлият гын, ӱмыр мучко пиалан лият.