Тений Йошкар-Олаште 14-16 апрельыште марий калык Х лӱмгече погынжым эртара. Погын деч ончыч марий-влакын тӱшкан илыме кундемлаште, Марий Элын районлаштыже конференций-влак эртат.
26 февральыште республикнан рӱдӧ олаштыже конференций эртен. Тушто ныл ий жапыште ыштыме пашам иктешленыт, погынлан темлымаш-влакым каласеныт, делегат-влакым сайленыт.
Мом шылташ? Таче калыкым ятыр пӱсӧ йодыш тургыжландара: туныктымо тӧнежлаште марий йылмым шыгыремдат, калыкле (национальный) кадырым куштымо паша огеш кай, шочмо йылме дене савыктыш шагал. Конференцийыште нине да моло йодыш шотышто мут лектын.
Чылажге Йошкар-Олаште 60720 марий еҥ ила. Оргкомитетын палемдымыже почеш, оласе марий-влаклан 30 делегатым палемдаш кӱлын. Мер каҥаш 34 еҥан спискым ямдылен. «Марий ушем» 8 еҥым делегатыш пурташ темлен. Моло погынышо-влак эше 7 еҥым йӱклымашыш луктыныт. Мандатный комиссийын увертарымыже почеш, погынымашышке 234 еҥ толын. 49 кандидат темлалтын. Почмо йӱклымаш почеш 30 делегатым сайленыт:
1.Олег Иркабаев – 185;
2.Иван Ямбердов – 178;
3. Александр Абдулов – 173;
4. Роман Алексеев – 169;
5. Владимир Актанаев – 167;
6. Раисия Данилова – 159;
7. Андрей Герасимов – 154;
8. Галина Ширяева – 153;
9. Татьяна Степанова – 147;
10. Людмила Кошкина – 146;
11. Александр Петров – 146;
12. Светлана Строганова – 146;
13. Юрий Соловьев – 144;
14. Альбертина Иванова – 143;
15. Игорь Актуганов – 142;
16. Римма Катаева – 142;
17. Раиса Николаева – 142;
18. Эдуард Иманаев – 141;
19. Лидия Семёнова – 141;
20. Михаил Матвеев – 140;
21. Лидия Иксанова – 139;
22. Светлана Пехметова – 137;
23. Игорь Эштуков – 135;
24. Василий Пектеев – 134;
25. Иван Егоров – 132;
26. Родин Чузаев – 130;
27. Валерий Патрушев – 129;
28. Родион Алексеев – 128;
29. Вячеслав Кольцов – 128;
30. Римма Сапаева – 127.
Куд эскерышым: Маргарита Тойшевам, Евгений Петровым, Валерий Осиповым, Валентин Васюковым, Владимир Козловым да Татьяна Гребневам палемденыт.
Палемдыман: погынышто кум секций пашам ышташ тӱҥалеш: «Еш да марий йылме», «Марий йӱла», «Самырык тукым да тачысе саман». Тылеч посна кок «Йыргешке ӱстел» эртаралтеш. Тушто «Марий мер толкынын ончыклыкшо» да «Россий кугыжанышым вияҥдымаште марий калыкын рольжо» темыла дене мутланымаш-влак лийыт. Пленарный заседанийыште Оньыжан пашам иктешлыше докладшым колыштыт, ревизионный комиссий Мер Каҥашын нылияш пашажым терга да иктешла. Делегат-влак Мер Каҥаш председательым да Мер Каҥашын еҥже-влакым сайлат.
Йошкар-Оласе конференцийыште X марий калык погыныш делегат семын сайлалтат ыле гын, могай йодышым тушто нӧлталат ыле?
Республикыштына 41,8 % марий еҥ ила, а вуйлатыше да госслужбысо радамыште марий-влакын процент пеш изи. Паритет уке.
Марий колорит — мурымаш да куштымаш веле огыл. Тиде марий кухньо, кумалтыш, йӱла, марий йылмым илышыште кучылтмаш. Икманаш — марий кочкышым чыла кафе ден рестораныш пурташ, марий кумалтыш нерген увертарымаш да палдарымаш лийшаш. Марий вывеске да марла увертарымаш-влак чыла вере лийшаш улыт.
Марий Юмынйӱлан республикысе кӱкшытан рӱдерже Марий Элыште кызытат уке. Йошкар-Олаште черке шуко, мечеть да моло йӱла-влакын рӱдерышт уло, а Марий Юмынйӱлан рӱдерже уке.
Регионын экономикыжым нӧлтыман. Кажне районышто предприятий да завод-влакым илыштарыман. Тыгеракын Марий кундемыште пашаверат лиеш-налогат шукырак республикысе казнаш толеш.
Конференцийысе списокым ончальым. Ӧрмаш. Мер пашаеҥже эртеныт огыл. Тиде мо тыгай? Газет ден журналысе редактор, тӱвыра министерствын кок замже, артист-влак эртеныт, могай нуно мер пашаеҥ улыт?