И.Г.Иванов «Марий возыктышын вияҥме корныжо» книгаштыже Марий тиште кече нерген тыгайрак умылымашым лудаш темла: «Тиште – тошто финн-угор шомак. Ондакше тудо «шÿдыр» умылымашым ончыктен. Вара кумалтыш ушемын палыже лийын (пале – знак, знамя), арам огыл вет «знамям» кызытат марла «тисте» манына – тошто ыҥже… «пале», тыште раш палдырна. Вара тудо ушемын палыжым веле огыл, шкенжымат ончыкташ тÿҥалын. А 20-шо ийлаште тиштын акрет годсо ыҥжым шарналтен, эсогыл буквамат «тиште» манаш тÿҥалыныт ыле. Тушечынак вес мутым шонен луктыныт» тиштер – алфавит. А 1990 ийыште, кунам у пайрем нерген мут лектын, тиде акрет годсо шомакым шарналтен, тудлан у шÿлышым пуымо, иктаж-мом шижтараш кÿлмö годым кучылтыныт. Тыге тиште кече лектын.
1998 ий гыч Марий тиште кече кугыжаныш статусым нумалеш. Марий калык тиде кечым кумдан да куатлын пайремла. Школлаште, кÿшыл тунемме тӧнежлаште тÿрлö сынан мероприятий-влак: писатель да поэт дене вашлиймаш, викторине, пайрем концерт эртат. А Республик кÿкшытыштö тиде кечын мер да тÿвыра аланыште тыршыше пашаеҥ, туныктышо-влак иквереш погынен форумышто участвоватлат».
Тений Тиште кечылан пӧлеклалтше ятыр мероприятийым эртараш палемдыме.
Эн ондак тиде пайремым 8 декабрьыште Йошкар-Оласе 7№ школышто пайремлаш тӱҥалыт. Кастене «ВийАр» тӱвыра да келшымаш кыл ушем 18 шагатлан Талантан йоча-влаклан калыкле президент школ-интернатыште «Йыргешке пӱкен» клубым чумыра. Тудын унаже Марий Эл писатель ушем правленийын председательже Светлана Архипова лиеш.
9 декабрьыште Марий кугыжаныш университетыште кумшо гана «Марла чын возена» диктант лиеш. Каласен кодыман, У Торъял рӱдӧ книгагудо тиде диктантым шке полатыштыже гына огыл, пӱтынь тӱняште илыше марий еҥлан марий йылмым тунемше-влаклан Интервот дене пайдаланен марла диктантым эртара. Диктантым тыште возаш лиеш. Диктант деч вара университетыште «Лудмаш удаш ок шукто, от луд гын, сай огыл» йыргешке ӱстел, марий йоча сылнымут йодыш дене кылдалтше шанче-методике семинар, кызытсе марий писатель-влакын йочалан возымо книгашт дене палдарымаш лиеш. Туныктымо да качествым аклыме информаций технологий рӱдер (Амстердам наб., 4) 10 шагатлан Марий тиште йодыш дене кылдалтше йыргешке ӱстелым эртара.
10 декабрьыште М. Шкетан лӱмеш Марий кугыжаныш драме театрыште эрта. Тыште гын, 17 шагатлан «Сылнымутын юзо вийже» пайрем: книга пазар, сылнымут модыш лийыт. А 18 шагатлан Сылнымут идалыкым иктешлымаш, да республикысе конкурслаште сеҥыше-влакым палемдымаш лиеш. 20 шагатлан «Сылнымут кафе» поэзий кас «Шӧртньӧ агур» кафеште эрта.
Икманаш, тиде ийын Марий тиште кече чылаштым иктыш чумырен, оҥайын, ойыртемалтшын эртышаш.
