Мо дене тиде кече шарнымашеш кодын? Могай лӱмлӧ еҥ шочмо кечыжым палемда? Тидын нерген «Кидшер» интернет-журналын материалыштыже.
Пайрем да шарнымаш кече
- Нидерланд — кугыжаныш кече.
- Россий — Российысе ВВС-ын радиотехнический войскажым ыштыме кече. (1951 ий).
- Россий — профессионал пашаштым шуктымо годым ӱмыр лугыч лийше журналист-влакым шарныме кече.
- Украина — суд пашаеҥ-влакын кечышт.
Событий
- 1838 ий — У Роҥго кундемысе Ронго селасе кыдалаш школым почыныт.
- 1875 ий — Жюль Вернын «Таинственный остров» романже ош тÿням ужын.
- 1923 ий — Чехийыште «Шкода» машинан эмблемыжым пеҥгыдемдыме.
- 1966 ий — Сатурнын спутникшым – Янусым почмо. Мо оҥайже, тиде спутник ныл ийлан ик гана вес тыгаяк спутник Эпиметей дене орбитышт дене вашталтыт.
- 1970 ий — «Венера-7» советысе планет-влак кокласе станций Венера планетыште шинчын. Историйыште икымше гана Мланде гыч вес планетыш космический аппаратым шынден кертыныт.
- 1991 ий — Морко кундемысе 7-ше номеран йочасадым почыныт.
Шочыныт
- 1935 ий — Ведерников Николай Иванович, сӱретче да скульптор, Марий Эл Республикысе сымыктышын сулло пашаеҥже шочын. Марий Тӱрек кундемысе Шурьял гыч. Николай Иванович Йошкар-Олан тӱҥ сӱретчыжлан 21 ий ыштен. Тудын пашаже-влак Россий да йот элласе ончерлаште лийыныт. Ик эн кугу пашажлан сарзе чап мемориалым шотлаш лиеш. Марий Республик кугыжаныш премийын лауреатше.
- 1955 ий – Беляев Александр Иванович, марий мурызо, опер артист, Марий Эл Республикын сулло артистше. Шернур кундем Тамшэҥер ялыште шочын. Эрик Сапаев лӱмеш марий кугыжаныш опер да балет театрыште ятыр ий пашам ышта.
- 1967 ий — Ильина Надежда Дмитриевна, туныктыш пашаеҥ, почеламутчо. Шкеже тудо Советский вел гыч, но паша корныжо Юлсер кундемысе Карай кыдалаш школ дене кылдалтын. 1990-ше ийыште тудо марий йылме да литератур урокым вӱдаш тӱҥалын. Сылнымут аланыштат кугу пагалымашым сулен: почеламут сборникшат савыкталт лектын.
- 1968 ий — Очеева Надежда Степановна, туныктыш пашаеҥ. Поранча кундем Олор ялын ӱдыржӧ. 1992-шо ий гычак Усола кыдалаш школышто марий йылме да литературым туныкташ тӱҥалын. 2006-шо ийыште туныктышо-влак коклаште эртаралтше конкурсышто сеҥышыш лектын. Россий Федерацийын эн сай туныктышыжо лӱм дене палемдалтын.
Калык пале
- Шнуй Аввакум деч омо укелык деч утлаш, йочалан ласкан малаш йодын кумалыныт.
- Тидын дене кылдалтше моткоч оҥай йÿлам эртареныт: пычкемышалтмек, изи азам чыве вÿташ луктыныт, шинчавочмым чыве ÿмбак луктыныт да у вургемым чиктен, мöҥгö пуртеныт.
- Игечымат онченыт, тиде кечын лум шуко кия гын, шудо кӱжгӧ лиеш.