Эртыше рушарнян, Ханты-Мансиск автономий округысо, Сургутский районышто, Федоровский посёлкышто верланыше «Марий Ушем» 10 ияш паша ыштымыжым палемден.
Пайрем кече, Марий тӱвыра кече лӱмым нумалын да верысе «Премьер» лӱман тӱвыра пӧртыштӧ шке поро унажым поген. Мутат уке, марий калыкым кеч куштат пагалат да ойырен ончат. Садлан, толшо-влак коклаште марий да руш веле огыл моло калыкат лийыныт.
«Марий Ушемын» чолга еҥже-влак пӧлемыш пурен икымше йолтошкалтыш гычак пайрем кумыл дене авалтеныт. Сылне марий вургемым чиен, марий муро да гармонь сем дене вашлийыныт. Кӧ вигак муралташ але кушталташ аптыранен гын, лӱмын ямдылыме оҥай этноончерым ончаш темленыт.
Тӱвыра кечын тӱҥ ужашыже – тиде шке шотан концерт программе лийын. Сценыште ушем пеленысе «Сибирь марий» ансамбль мурен-куштымо мастарлыкше дене сымыстарен. Тудым, ынде 10 ий лиеш, Тимченко Лариса вӱден шога. Тиде тале ӱдырамаш да Юрий Таныгинын тыршымыжлан кӧра 2005 ий 9 декабрьыште ХМАО-Юграште кумышо марий мер организаций чумырген. Вуйлатыме пашам Юрий Таныгин тӱҥалын, икмыняр жап гыч тудым Лариса Тимченко алмаштен. Тачысе кечылан, ты сомылым мурызо Шакмаева Светлана шукта.
«Федоровский оласе илемыште чылаже 10 наре тӱрлӧ калыкын мер ушемышт уло. Нунын коклаште марий-влак нигунамат йомыныт огыл да ончылно лийыныт», -тыгай палемдымаш дене верысе главан алмаштышыже Марина Сафронова чылаштым пайрем дене саламлен, ушемын чолга еҥыштлан чап кагазым кучыктыш. Вес калык ушем-влакын вуйлатышыштат тӱшкан погынен тыланымашыштым ойлышт. Шомакыштым пӧлек – концерт номер-влак дене пеҥгыдемдышт. Шке мастарлыкыштым ногай, украин, азербайджан калыкын коллективышт рашкалтышт. Поснак чонлан хант-влакын куштымашышт лие. «Аснэ» лӱман фольклор коллективын самырык ӱдыр-рвезышт хантла веле огыл, марлат куштен кертыт улмаш, концерт пытымек, чыла ден рӱж, кандырам пидыч.
Чот ден шотлаш гын, чылаже ХМАО округышто шым марий мэр ушем шке пашажым наҥгая. Икымше нӧшмӧ — 1999 ийыште Лянтор олаште «Пеледыш» ансамбль чумырген, варажым тудо «Эрвий» ушемыш савырнен.
Тиде лектыш деч вара 2004, 2005, 2007, 2008, 2011 ийлаште, Нижневартовскышто, Федоровскийышто, Салымыште, Сургутышто да Пойковскийышто марий ушем-влак почылтыныт, ваш кыл кучен пашам наҥгаят. Садлан, ты лӱмгече пайремышкат чылан ик еш гай чумыргеныт, эртараш полшеныт. Кажне ушемын посна усталык коллективышт сылне номер дене ваш саламлен, вуйлатышышт поро тыланымашым каласен.
Шукерте огыл, 2015 ийын, марий тӱнялан куан увер лектын, Няганьысе марий-влак автономийыштым чумыреныт. Нуно мемнан пайремыштына лийын огытыл гынат, ойна да ыштышаш пашана икте манын ӱшанена. Вет шочмо вер деч ӧрдыжтӧ илыме годым эҥертыш нигунамат шуко огеш лий. У ушем-влак у верлаште илыше марий-влакын чонышкышт волгыдым ешараш полшат.
Раисия Сунгурова,
Сургут оласе «Марий Ушемын» мэр пӧлкажын вуйлатышыже