Усталык шӱлыш тудын чоныштыжо ила…

Самырык да усталык шӱлышан Володя Матвеевым ме утларакшым мурызо да радиовӱдышӧ семын палена, тыгакак Володя поэт да журналист улеш. Каласен кодыман, Володя шкенжым драматургийыште терга, пьесым воза. «Марпа» пьесыж почеш шындыме спектакль Кугыжаныш премий дене палемдалтын. Шукерте огыл «Ош тӱняш толмо годым» пьесыж почеш Курыкмарий театр спектакльым шынден.
Володя Матвеев Волжский район Отымбал ялыште шочын-кушкын. Шке ял деч коло меҥге тораште верланыше Пӧтъял школышто шинчымашым поген. Йоча жапше коваже дене пырля эртен. Санденак, очыни, рвезе тыматле койыш-шоктышан, кумылым савырен, умылен, пагален, чаманен моштышо айдеме улеш. Мураш Володя индешымше класс гыч тӱҥалын. Мурызо да семлызе Вячеслав Осипов дене палыме лиймеке, тудын дене пырля икмыняр мурым ямдылат. Кок тӱжем визымше ийыште Володя кугу сценышке лектеш. Кыдалаш шинчымашым налмеке, рвезе Марий Кугыжаныш университетышке тунемаш пура. Икымше курс гычак Марий Эл Радиошто тырша. Тӱрлӧ программым ямдыла: «Кувавайын шондыкшо», «Коҥга тӱр воктене», «Поэт ял», «Ӱмыргоно». Пытартышыжым калык пеш йӧрата. Эсогыл ты передачым Америкысе Сан-Франциско олаште илыше Юля ден Алексей йӧратен шынденыт. Вате-марий эрвелмарий улыт. Володя дене палыме лияш кумылышт лектын. Ешлан посылкым колтеныт, тушто самырык ешлан тӱрлӧ йокма лийын. Мӧҥгыштӧ Володя пеш шуэн лиеш. Эрдене куд шагатланак студийышке толын эр эфирышке лектеш, кастене лу шагатлан гына пашам радиошто пытара. Паша шуко уло. Марий Эл Радиошто кум должностьышто тырша: муро редактор, звукооформитель да радиовӱдышӧ. 2010 ий гыч Анатолий Зарецких дене икмыняр дуэтым чоҥен. Концерт дене олаште, районышто сценышке лектын муралта. Каласен кодыман, Володя икмыняр ий почела Татарстан, Свердловск Эл, Пошкырт кундем, Виче велышке гастроль дене миен кошеш. Ынде шукертак Володя Матвеев, Лилия Петухова, Артур Ефремов, Эльвира Трифонова да Анатолий Зарецких пырля ик еш семын келшат, сценыште мурат: сольно, дуэт, трио, квартет да квинтет дене лектыт. Ятыр мурылан видеосӱретым калык ончыко лукмо. Кызыт «Олян гына» да «Куэрлаште» мурыжо-влаклан профессионал видеоклипым ыштыме.

Володя кеч-кунамат шинчын, почеламут корнылам возен кертеш: кастене але кечывалым, сандене пеленже эре кагаз да ручка уло. Радиошто лекше программылан Володя шукыж годым районлашке кудалыштеш. «Машина дене кудалме годым, шуко тӱрлӧ шонымаш ушышкыжо толеш: у концерт-программе, почеламут корныла, пьесылан сюжет», — ойла Володя. Пьесым тӱҥ шотышто кастене воза, почеламут-влак пашаштат шочын. Марий Эл Радиом чӱчкыдын колышталтеш. Володя эфирышке лектешат шке возымо почеламутшым йоҥгалтара. Моктен каласашлан огыл, но моло вӱдышӧ — влакын вӱдымышт годым тыгай огеш шижалт. Кызыт Володя драматургийыште шкенжым терга. Икымше пьесым тудо школышто тунеммыж годымак возен улмаш. Тунам тудо «Ончыко» журналым йӧратен лудын, тушто пьесым, почеламутым савыктеныт. Тыге рвезын кумылжо сылнымут деке шӱмаҥын. Луымшо классыште Володя шкежат пьесым возаш шонен пыштен. Кок тӱжем визымше ийыште шке пашажым «Эн сай пьесе» конкурсыш колтен, но, чаманен каласаш логалеш, сеҥыше радамышке лектын огыл. Очыни, опыт лийын огыл, а возымо опыт жап дене гына толеш. Кок тӱжем латикымше ийыште Володя «Марпа» лӱман пьесым возен пышта. «Эн сай пьесе» конкурсышко колта да сеҥыше радамышке лектеш, Кугыжаныш премийым налеш. Тыгаяк тематике дене Володян возымо «Кугечылан йӱр» спектакльым Марий самырык театр ончыктен. Яра жап лийме годым Володя драматургийым ӧрдыжкӧ огеш шӱкал, ойлымашымат возкала. Икмыняр тылзе ончыч самырык драматург «Ош тӱняш толмо годым» пьесым возен. Икымше йочашт шочмо годым Володя пелашыж дене пырля лийын. Самырык ачалан чылажат оҥай лийын улмаш. Володя изи ньогажым кидышкыже кучен, кылымдыжым пӱчкын. Роддомышто ӱдырамаш-влакын азам ыштымыштым ужын, пьесылан возаш тиде негыз лийын. «Кеч «Ош тӱняш толмо годым» пьесе нимогай премий денат палемдалтын огыл, но шкаланем келша. Сеҥаш, премийым налаш, цельым шынден омыл», — ойла Володя.

Матвеевмыт ешыште умылымашым, пагалымашым, ваш-ваш йӧратымашым шижаш лиеш. Саидан ачаже – узбек, а аваже Киров кундемысе Уржум вел ӱдырамаш. Ӱдырын ешыже эн ондак Уржумышто иленыт, а вара Волгоградышке кусненыт. Саида школым Волгоградыште тунемын, шочмо вержым тудо кундемымак шотла. А Марий Элыш толмеке, Саида Марий Кугыжаныш университетыште шинчымашым погымыж годым Володя дене палыме лийыныт. Кок тӱжем луымшо ийыште мужыраҥыныт, а кок тӱжем латикымше ийыште Саида икымше йочам ыштен. Ӱдырлан Влада лӱмым пуэныт. Шукерте огыл еш эше ик еҥлан ешаралтын, Володя кокымшо гана ача лийын. Эргылан Дамир лӱмым пуэныт. Ешыште йӧсылыкым, пиалым пырля вашлийыт. Ончыч автомашинам налаш шонымаш лийын. Тиде шонымаш шукталтын, кызыт кокымшо машинам вашталтеныт. Пачерым налаш шоненыт. Тидат шукталтын. Ӧрдыж гыч ончалын, чылажат вашке да куштылгын толеш, шоналташ лиеш, но тиде тыге огыл. Тӱҥалтышыште Матвеевмыт пачерым айлен иленыт, лу наре пачерым вашталтеныт. Шийвундым аныкленыт, айда-лийже кышкен огытыл. Тӱҥжӧ Володян ешыже пиалан, таза, усталык шӱлышан лийже.

Кидшер
Шонымашым ешараш